به گزارش تمدن کرمانشاه ،با توجه به تاسیس رشته جدید روانشناسی کودکان استثنایی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه با دکتر کیوان کاکابرایی عضو هیئت علمی گروه روانشناسی و رئیس مرکز مشاوره دانشگاه به گفتگو نشستیم که ماحصل این گفتگو تقدیم علاقمندان می شود.
جناب دکتر کاکابرایی اهمیت آشنایی با روان شناسی کودکان استثنایی چیست؟
برای آنکه بتوان گستره روان شناسی کودکان استثنایی را توصیف و تعریف کرد ابتدا می بایست دانش بالایی از پدیدآیی تحول بهنجار آدمی داشت، به طور اخص حوزه کودکان استثنایی با توجه به تاکیداش بر تفاوت ها ،قدمتی به تاریخ روان شناسی را با خود حمل می کند که متاسفانه به علل مختلف از جمله نااگاهی یا کتمان و بار فرهنگی ....هنوز کمتر شناخته شده است ، کودکان با نیاز ویژه ، هم کودکانی را که دارای اختلالات رشدی شامل ، عقب ماندگی ذهنی ، ناتوانی یادگیری،طیف اوتیسم ، نقص توجه و فزون کنشی ، اختلال ارتباطی و حرکتی هستند شامل می شود و هم کودکانی را که توانایی های بسیار بالای دارند را دربرمی گیرد. بنابراین کودک استثنایی به افرادی اطلاق می شود که نسبت به کودکان عادی به لحاظ توانایی های ذهنی ، ارتباطی ، حسی ، رفتاری و هیجانی و جسمانی تفاوت معناداری دارند.
البته طبقه بندی های متفاوتی از این حوزه مهم ارایه شده است که این امر حکایت از گستردگی و پیچیدگی آن دارد. اما به طور کلی می توان گفت که کودکان باناتوانی ،تیزهوش و در معرض خطر با در نظر داشتن زیرگروها انها ازطبقه بندی های اصلی است ، حال به موارد اشاره شده باید مسایل مانند پیشگیری ،خانواده ، آموزش ، توانبخشی و....اضافه کردو باید خاطر نشان کرد که این گستره به دلیل کم آگاهی و فقدان آمار دقیق بومی هنوز در جامعه ما ناشناخته است امید با همت پژوهشگران و دانش پژوهان در دانشگاه ها و از طریق وسعت و واقعیت این قلمرو مهم بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد
جایگاه این رشته در دانشگاه و اهمیت تاسیس آن را بیان کنید.
در راستای جایگاه رشته روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی یا به عبارت دیگر کودکان با نیازهای ویژه باید بگویم که قدمتی به تاریخ انسان و توجه به حقوق و ارزش های انسانی دارد و امروز به دلیل وسعت و پیچیدگی این قلمرو از سوی دیگر اهمیت توجه به مطالعه شباهت ها و تفاوت ها، از اهمیت فراوانی برخوردار است و خوشبختانه در ایران هم در سالهای اخیر به دلیل مسایل و مشکلات گستره کودکی و پیچیدگی های فراوان آن از جمله ماهیت ، شناخت ، آموزش، توانبخشی ، درمان، پیشگیری از اختلالات و سایر پیامدهای آن در خانواده و اجتماع بیش از سابق مورد توجه قرار گرفته است و ایجاد آن در دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه یک اتفاق مهم محسوب می شود.
علاقه مندان به تحصیل در راین رشته در چه زمینه‌هایی دارای استعداد باشند و چه آموزه هایی را فرابگیرند تا موفق باشند؟
در مورد علاقه مندی به این رشته خاص باید اشاره کنم، پیش تر نگاهی متفاوت و همراه با حس ترحم و برچسب های ناکارآمد به این حوزه وجود داشت اما خوشبختانه با تلاش های علمی دلسوزان این حوزه و فرهنگ سازی و تخصصی و کاربردی بودن رشته کودکان با نیازهای ویژه علاقه مندی به این رشته افزایش پیدا کرده است، البته نیاز عملی جامعه به داده های اصولی و عملی در زمینه های پیشگری، فرزند آوری و فرزند پروری و مشکلات جسمی، حسی، حرکتی و شناختی..علاقه مندی به این حوزه تخصصی را افزایش داده است.
آینده شغلی دانش‌آموختگان راین رشته در بازار کار را چگونه ارزیابی می‌کنید
آینده شغلی این گرایش روان شناسی همانند سایر گرایش ها به توان تخصصی و علمی فرد بستگی دارد به عبارت دیگر امروز جامعه و بصورت اخص خانواده ها در امر خدمات روانشناختی خوهان خدمات بهنگام راهبردهای کاربردی و عملی هستند. بنابراین با یک نگاه تحولی نگر و نظر به اهمیت قلمرو کودکی و گذشته، حال و آینده کودکان این سرزمین وجود روان شناسان متعهد و متخصص ضروری است و حتما آینده شغلی روشن برای این افراد متصور هستم. برای روشن شدن این امر در استان کرمانشاه و حتی غرب کشور این سئوال مطرح است که چند روان شناس کودک متعهد و متخصص وجود دارد؟
مقطع آرش کودکان استثنایی یکی از رشته‌های مورد علاقه داوطلبان بوده، اکنون استقبال از این رشته چگونه است؟
تحصیل در این رشته در مقاطع تحصیلات تکمیلی علاوه بر آموزش مسایل تخصصی نیازمند ویژگی های بارز انسانی و اخلاقی است و بدون تردید غالب افرادی که در این زمینه تحصیل می کنند این مهم را تایید می کنند. بنابراین ورود به این حوزه به نظرم یک فضیلت انسانی است چون خدمت به کودکان در هر زمینه بسیار ارزش مند است.
چالش‌های این رشته ه را چه چیزهایی می دانید؟ راهکارهایتان برای رفع چالشها چیست؟
هر رشته حتی هر گرایش با چالش ها و فرصت ها بسیاری رو به رو است به نظر مهم ترین چالش نحوه آموزش و تربیت دانشجویان این رشته است که نیازمند امکانات آموزش عملی است و مهمترین فرصت هم این است که علم باید از نقش گسترده و عمومی خارج و به صورت نقطه ای بر گستره های خاص مسایل و مشکلات انسانی امروز متمرکز شود.
گروه آموزشی روانشناسی و مشاوره در تربیت دانشجویان چقدر موفق بوده است؟
خوشبختانه گروه روان شناسی و مشاوره دانشگاه آزاد اسلامی از بدو تاسیس با یک نگاه تحول خواه و بروز گام برداشته است از جمله راه اندازی آزمایشگاه رواشناسی، مرکز خدمات روان شناسی و مشاوره ، مرکز امین، کلینیک بالینی و سلامت، مرکز تحقیقات روان شناسی کاربردی، انجمن دانشجویی ،تاسیس و فعالیت مستمر شعبه های انجمن روان شناسی ایران ، انجمن روان شناسی کودکان استثنایی با قدمتی ده ساله و برگزاری کنگره ها، کنفرانس ها و نشست های علمی، کرسی ها علمی.. به صورت مستمر و مداوم و همکاریی و حضور اساتید برجسته دانشگاه های ایران در واحد کرمانشاه همچنین وجود اعضای هیئت علمی جوان و پرانگیزه و دانش پژو گواه این مهم است که گروه روان شناسی و مشاوره واحد کرمانشاه ظرفیت قطب علوم روانشناختی را دارد.
به نظرم طبق بازدیدها میدانی و نظر به فعالیت های صورت گرفته و از سوی دیگر در حال حاضر گروه روان شناسی و مشاوره پرجمعیت ترین گروه آموزشی دانشگاه های سطح استان کرمانشاه است که همه این موفقیت ها نشان توانمندی و اثربخشی این گروه آموزشی دارد.
منبع: kermanshah.iau.ir/